Laatst bijgewerkt op 1 juni 2023 door Ecologisch leven
Vandaag zag ik een poster die opriep tot het stopzetten van subsidies voor fossiele brandstoffen. Helaas kunnen we, zelfs als we dat zouden willen, vandaag nog niet alle subsidies voor fossiele brandstoffen stopzetten zonder een dramatische impact op de economie.
Dat gezegd hebbende, de klimaatcrisis is een kwestie die serieus moet worden genomen. De gevolgen van het niet inperken van onze verslaving aan fossiele brandstoffen zijn onder andere stijgende zeespiegel en toegenomen luchtvervuiling.
Dit artikel geeft een kort overzicht van hoe we de subsidies voor fossiele brandstoffen kunnen verminderen en tegelijkertijd mensen, de economie en het milieu op de eerste plaats kunnen zetten.
Inhoudsopgave
Brandstofsubsidie Betekenis
Energiesubsidies verwijzen naar verschillende maatregelen om de prijzen onder het marktniveau te houden voor consumenten of boven het marktniveau voor leveranciers. Dit helpt ervoor te zorgen dat de consument energie kan betalen en dat de leverancier een stimulans heeft om energie te blijven leveren omdat hij winst zal maken.
Energie is onmiskenbaar waardevol en noodzakelijk in de wereld van vandaag. Zonder energie zou je veel van je dagelijkse activiteiten, waaronder het lezen van dit artikel, niet kunnen uitvoeren. Daarom is het noodzakelijk dat overheden ingrijpen om de kosten van energiebronnen op peil te houden.
Subsidies zijn dus een vorm van financiële steun van de overheid en kunnen op verschillende manieren worden verstrekt. Subsidies kunnen bijvoorbeeld de vorm aannemen van rechtstreekse geldelijke transfers naar leveranciers of klanten. Ze kunnen ook belastingvrijstellingen en andere indirecte middelen om de brandstofkosten te beheersen.
Subsidies voor fossiele brandstoffen vs. hernieuwbare energiebronnen
In 2020 zal de Internationaal Agentschap voor hernieuwbare energie (IREA) in totaal $634 miljard aan energiesubsidies gecontroleerd.
Het onderzoek wees uit dat ongeveer 70% van deze subsidies werd toegekend aan activiteiten die verband houden met fossiele brandstoffen. Ongeveer 20% van de subsidies ging naar de bevordering van hernieuwbare energieproductie, terwijl 6% naar biobrandstoffen ging. Kernenergie ontving iets meer dan 3% van de totale subsidies.
De overgang naar hernieuwbare energie beheren
Veel mensen willen de onvermijdelijke overgang naar duurzame energie bevorderen door het aanbod van fossiele brandstoffen te beperken. Voor activisten is het gemakkelijk om de toevoer van fossiele brandstoffen aan banden te leggen. Maar wat gebeurt er als we de levering van energie beperken? Natuurlijk gaan de prijzen omhoog. We zagen dit in Europa toen de oorlog in Oekraïne begon. Dit betekent dat de armsten in de samenleving het hardst worden getroffen door de gestegen energiekosten.
Je zou kunnen aanvoeren dat de klimaatcrisis ook het lijden zal doen toenemen, en dat argument is steekhoudend. Maar als mensen, als menselijke wezens, moeten we proberen de hoeveelheid netto lijden in de wereld te beperken als we dat kunnen.
Veel regeringen zitten momenteel op een koorddanserspad. Regeringen die subsidies voor fossiele brandstoffen proberen af te schaffen, worden vaak bekritiseerd en impopulair, wat zelfs kan leiden tot protesten en rellen. Regeringen die dat niet doen, krijgen de kritiek dat ze niet genoeg doen om de klimaatverandering aan te pakken.
Het is duidelijk dat de overgang naar groene energie niet van vandaag op morgen zal plaatsvinden. Het beheren van deze overgangsperiode is behoorlijk moeilijk. Regeringen moeten stimulansen bieden aan bedrijven die fossiele brandstoffen gebruiken om de energiekloof te dichten die hernieuwbare energiebronnen niet dichten, en tegelijkertijd de overgang naar hernieuwbare energiebronnen op een geschikt tempo laten verlopen dat de klimaatverandering matigt en de economie en huishoudens met lage inkomens niet schaadt.
Men gelooft dat subsidies voor fossiele brandstoffen ten goede komen aan de rijksten in de samenleving omdat zij het grootste koolstofbudget hebben. Tussen 1990 en 2015waren de rijkste 10% EU-burgers verantwoordelijk voor 27% van de CO2-uitstoot van de EU, evenveel als de armste 50% EU-burgers. De rijkste 1% alleen al waren verantwoordelijk voor 7% van de uitstoot.
Als we het alleen over getallen hebben, ja, de rijksten in de samenleving besparen meer geld door subsidies voor fossiele brandstoffen, maar dat komt omdat ze meer geld uitgeven aan fossiele brandstoffen, meer auto's, vluchten, enzovoort. Maar de rijksten in de samenleving hebben meer besteedbaar inkomen dan de armen. Als je het prijsplafond voor fossiele brandstoffen verhoogt, kun je profiteren van hogere belastingen van de rijken die het zich kunnen veroorloven. Maar de armen, die geen besteedbaar inkomen hebben, zullen drastisch lijden onder de gestegen energieprijzen. Dat gezegd hebbende, subsidies zijn ook zelden goed gericht om kwetsbare groepen te beschermen.
Het is daarom zinvol om de subsidies voor fossiele brandstoffen te verlagen en de extra inkomsten door te sluizen naar de armen en de middenklasse. De rijksten in de samenleving zullen de lasten van de overgang naar groen moeten helpen dragen. Dus als we het prijsplafond verhogen, moeten de hogere inkomsten rechtstreeks naar de armen gaan die de nieuwe prijzen niet kunnen betalen. Maar hoe verdeel je dit geld eerlijk?
Het kan eerlijk gebeuren als de toewijzing van fondsen een transparant proces is. En door subsidies en renteloze leningen te verstrekken aan huishoudens met een laag inkomen voor energie. Maar deze optie brengt risico's met zich mee en als ze niet goed wordt beheerd, kan ze opnieuw de armen onevenredig zwaar treffen. Het is gemakkelijk te begrijpen waarom burgers geen vertrouwen hebben in regeringen om een dergelijk proces te beheren.
CAN Europe heeft in maart 2023 een rapport gepubliceerd met de titel "Subsidies voor fossiele brandstoffen in de EU", dat realistische actiepunten geeft voor het uitfaseren van subsidies voor fossiele brandstoffen. Het Internationaal Monetair Fonds geeft ook richtlijnen over wat de sleutelelementen voor het beheer van een geleidelijke hervorming van subsidies voor fossiele brandstoffen.
De fossiele brandstoffenindustrie verdient momenteel naar schatting $1 biljoen per jaar en beschikt over aanzienlijke politieke invloed over de hele wereld. Dit maakt het verminderen van subsidies nog moeilijker dan het al zou moeten zijn.
Focus op hernieuwbare energie
Regeringen vertrouwen om de subsidies voor fossiele brandstoffen te verlagen zal waarschijnlijk niet snel genoeg gaan om klimaatverandering tegen te gaan. Is er een andere manier om de overgang naar groene energie te versnellen? Nou, de andere minder aantrekkelijke optie voor activisten is lobbyen bij regeringen om te innoveren, promoten en investeren in groene technologieën en de infrastructuur om ze te ondersteunen. Deze optie is minder aantrekkelijk omdat het ingewikkelder is en er geen grote boze wolf is om te verslaan.
Groene technologie neemt langzaam maar zeker een steeds groter deel van de energievraag over. Na verloop van tijd zullen zowel consumenten als investeerders geneigd zijn om hun geld te investeren in groene energie. Het is onvermijdelijk dat alle energie groen wordt. Maar dit is een langzaam proces en we moeten snel veranderingen doorvoeren als we de klimaatverandering willen stoppen of zelfs omkeren. Kunnen we vertrouwen op markt- en economische veranderingen om de overgang naar groene energie snel genoeg te laten verlopen?
Hypothetisch gezien kunnen we dat als we iedereen aan boord krijgen, vooral huishoudens met hogere inkomens. Er is het extra voordeel dat als we het op deze manier doen, de armsten in de samenleving niet het meest hoeven te lijden tijdens deze periode van verandering.
Maar hoe krijgen we iedereen mee? Klimaatbewustzijn is een trend die met de dag groeit, vooral onder jongere generaties. Klimaatactivisten zouden hun inspanningen moeten uitbreiden naar het promoten van en investeren in groene technologieën om ze zo snel mogelijk goedkoper en toegankelijker te maken.
Ik zal je een voorbeeld geven: toen Tesla's voor het eerst op de markt kwamen, waren ze erg duur en konden alleen de modaal rijken zich deze auto's veroorloven. Nu zijn ze in prijs gedaald en zijn sommige modellen vergelijkbaar met een gewone auto. Dit is de norm wanneer een nieuwe technologie wordt ontwikkeld.
In plaats van tomatensoep gooien naar de schilderijen van Van Gophmoeten we het serieuzer aanpakken. Nieuwe groene technologieën beperken de invloed van de fossiele brandstofindustrie. Door ze te promoten en te investeren in hun innovatie, stimuleren we een transitie die het lijden van de armsten in de samenleving beperkt. Ik heb het niet alleen over groene energietechnologieën zoals elektrische auto's, maar ook over het bevorderen van energie-efficiëntie, zoals nieuwe innovaties op het gebied van isolatie.
De economie is iets waar we allemaal van afhankelijk zijn; we kunnen die niet verwaarlozen in onze strijd tegen de klimaatcrisis. In plaats daarvan moeten we het in ons voordeel gebruiken om de overgang naar schone energie te versnellen.
