Laatst bijgewerkt op 10 januari 2024 door Ecologisch leven
Toen ik een kind was, herinner ik me dat ik hoorde dat stortplaatsen overvol waren. Ik leerde dat we zoveel afval weggooiden dat we gaten groeven om het in de grond te stoppen. Ik herinner me ook dat ik leerde dat deze gaten overvol raakten en dat er iets aan gedaan moest worden. Ik ben geen kind meer en ik vroeg me af of stortplaatsen nog steeds overlopen.
In dit artikel bekijken we wat de nieuwste gegevens en statistieken (vanaf 2023) ons vertellen over stortplaatsen over de hele wereld. Lopen ze nog steeds over? En wat wordt en is er gedaan om de situatie te verbeteren?
Inhoudsopgave
Wat is een stortplaats?
Een stortplaats, ook wel bekend als stortplaats, vuilstortplaats of gemeentelijke afvalstortplaats, is de plek waar het meeste huishoudelijk afval naartoe gaat. Stortplaatsen begraven dit afval meestal onder de grond (vandaar de naam stortplaats). Zodra het afval is begraven, kan de grond worden verkocht of voor andere doeleinden worden gebruikt.
Mensen hebben hun afval altijd al begraven. Het enige dat veranderd is, is de hoeveelheid en het soort afval dat we produceren.
Wereldwijde afvalstatistieken
Wereldwijd produceren we ongeveer 2 miljard ton vast huishoudelijk afval per jaar. Dat is bijna 4000 ton huishoudelijk afval dat elke minuut wordt geproduceerd (reken zelf maar uit!).
De onderstaande grafiek toont de hoeveelheid gemeentelijk afval die in 2016 door verschillende regio's in de wereld werd geproduceerd, evenals de prognoses voor 2030 en 2050. Oost-Azië en de Stille Oceaan produceren nu het meeste gemeentelijk afval en dat zal in de toekomst mogelijk ook zo blijven. Afrika bezuiden de Sahara en Zuid-Azië zullen hun afvalproductie naar verwachting ook enorm verhogen.
Laten we eens kijken naar de wereldwijde afvalstatistieken per land. Het land dat wereldwijd het meeste afval produceert is China. In 2018 was China goed voor 15% van al het afval in de wereld.. Het is echter ook belangrijk om te kijken naar het afval dat per hoofd van de bevolking wordt geproduceerd.
De grafiek hieronder laat zien hoeveel afval er per hoofd van de bevolking wordt geproduceerd. Afval per hoofd van de bevolking betekent in verhouding tot elke persoon in het land. Helaas konden we geen gegevens vinden over het afval van China die recenter waren dan 2014. De Gegevens van 2014 suggereren dat De afvalproductie in China is 653g per hoofd van de bevolking (merk op dat dit in g is en de grafiek hieronder in kg).
Oostenrijk, de Verenigde Staten en Noorwegen waren de ergste overtreders volgens de laatste gegevens.
Vind meer statistieken op Statista
Het is één ding om veel afval te produceren. Maar het is ook belangrijk om na te denken over de verwijdering van afval. Een land dat veel afval produceert maar het effectief beheert, is minder vervuilend dan een land dat minder produceert maar zijn afval niet effectief beheert.
De Global Waste Index analyseert hoe leden van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) hun afval produceren en recyclen.
De laatste index is van 2022. Uit de resultaten blijkt dat van de 38 gerangschikte leden Zuid-Korea, Denemarken en Duitsland de landen zijn die hun afval het beste beheren. Opgemerkt moet worden dat deze lijst ervan uitgaat dat landen die afval verbranden groener zijn dan landen die afval storten. De milieuvriendelijkheid van afvalverbranding staat echter ter discussie.1-5
Dit gezegd hebbende, is hier de ranglijst van landen die hun afval beter beheren.
Verschillende landen, waaronder de top drie, zijn trots op hun geavanceerde recyclingfaciliteiten. Duitsland werd genoemd als wereldkampioen recycling.
- Zuid-Korea produceerden gemiddeld 400 kg afval per persoon. De helft hiervan werd gerecycled, 88 kg per persoon werd verbrand en 46 kg per persoon werd gestort.
- Denemarken genereert 845kg/persoon (veel!). Hiervan werd 30% gerecycled, 382kg verbrand en 7kg/persoon gestort.
- Duitsland 630 kg/persoon gegenereerd en bijna de helft hiervan gerecycled, 30% verbrand en 4kg/persoon gestort.
Helaas zijn de gegevens voor de Verenigde Staten niet bijgewerkt sinds de index voor 2019 werd gepubliceerd. Op dat moment produceerde het land het meeste afval per persoon. Gemiddeld produceerde elke persoon ongeveer 800 kg afval per jaar. Ondanks het feit dat de VS slechts 4% van de wereldbevolking uitmaken, produceren ze 12% van al het stedelijk afval ter wereld.
Eurostat-afvalstatistieken
Eurostat is een EU-initiatief dat statistieken over de EU levert. Interessant voor ons is dat ze afvalstatistieken geven voor Europa in 2006 en 2021. Dit zal ons helpen bij het beantwoorden van onze initiële vraag of stortplaatsen beter of slechter worden.
De grafiek toont een lichte toename van de afvalproductie van 513 naar 530 kg per persoon tussen 2006 en 2021. Als we echter naar de afzonderlijke EU-lidstaten kijken, krijgen we een gemengd beeld. Sommige landen, zoals België, Denemarken en Noorwegen, hebben hun afvalproductie aanzienlijk verhoogd. Ondertussen hebben landen als Roemenië, Spanje en het Verenigd Koninkrijk hun gemeentelijk afval aanzienlijk verminderd.
Enigszins bemoedigend is dat in 2021 49% van het stedelijk afval in de EU werd gerecycled (hoewel er nog veel ruimte voor verbetering is!). De EU stapt over van storten naar verbranden, recyclen en composteren, zoals de tabel laat zien. We zullen het debat over het verbranden van afval in een ander artikel evalueren. Toch zijn deze gegevens bemoedigend.
Worden stortplaatsen beter?
Terug naar onze oorspronkelijke vraag: verminderen we het aantal stortplaatsen of verslechtert de situatie?
De situatie op het gebied van storten verbetert... Afhankelijk van waar je je bevindt in de wereld. De EU zet zich bijvoorbeeld in om de hoeveelheid afval die naar stortplaatsen wordt gestuurd te verminderen en is daar tot nu toe in geslaagd. De totale hoeveelheid afval die wordt gestort is tussen 2010 en 2020 met 27,5% gedaald van 79 miljoen ton naar 54 miljoen ton.
Sommige Europese landen doen het echter beter dan andere. De EU-richtlijn storten vereist dat landen tegen 2035 het storten van afval verminderen tot 10% of minder van het totale stedelijke afval. In 2020 bereikten 9 lidstaten en 2 niet-EU-landen dit niveau (Oostenrijk, België, Denemarken, Finland, Duitsland, Luxemburg, Nederland, Noorwegen, Slovenië, Zweden en Zwitserland). Verscheidene van deze landen verbranden een aanzienlijke hoeveelheid van hun afval, waarmee rekening moet worden gehouden.
Europees nulvervuilingsplan: In uitvoering
In andere delen van de wereld, zoals de VS, gaat het minder goed met het afvalbeheer. Een van de belangrijkste verschillen is dat de EU verpakkingsbedrijven stimuleert om ervoor te zorgen dat hun producten recyclebaar zijn, anders moeten ze betalen voor de verwijdering. In de VS betaalt de belastingbetaler hiervoor, dus is er minder stimulans om recycling in te bouwen in het ontwerp van de verpakking.
De VS stort 49% van hun afval (vergeet niet dat ze in 2019 12% van al het stedelijk afval ter wereld produceerden!) Recycling en compostering zijn samen goed voor minder dan 35% daarvan. Terwijl recycling en compostering gestaag toenemen, neemt de hoeveelheid gestort afval ook toe. De VS heeft zeker ruimte voor verbetering.
Zoals we in de onderstaande tabel kunnen zien. De VS is redelijk goed in het recyclen en composteren van papier, snoeiafval en loodzuurbatterijen. Het land zou zeker moeten werken aan het verbeteren van de recyclingsystemen voor glas en plastic.
Waarom zijn stortplaatsen een probleem?
Afval bevat veel grondstoffen die kunnen worden gerecycled en hergebruikt. Daarnaast, slecht beheerde stortplaatsen kunnen negatieve gevolgen hebben op het milieu en de menselijke gezondheid. Veel deskundigen hebben gemeld dat gemeenschappen die in de buurt van een slecht beheerde stortplaats wonen een hoger risico lopen op gezondheidsproblemen. De vloeistof die uit een stortplaats lekt (percolaat) kan ook de bodem en het water in de buurt vervuilen.
Luchtvervuiling is een ander groot probleem in verband met stortplaatsen. Elke dag produceren stortplaatsen miljoenen kubieke meters methaangas, een natuurlijk, onzichtbaar resultaat van de ontbinding van organisch materiaal. Stortplaatsen zijn geavanceerde systemen en proberen meestal de hoeveelheid gas die vrijkomt te beperken, maar dit kan moeilijk zijn zolang ze nog gevuld worden.
In de VS, Stortplaatsen zijn de op twee na grootste bron van menselijke methaanemissies.. De EU ligt niet ver achter, met een kwart van zijn methaanemissies afkomstig van stortplaatsen in 2022. De EU is echter van plan om dit te verminderen met 37% tegen 2030 in wat bekend staat als het EU Methane Action Plan.
Stortgasproductie gewoonlijk pieken na zeven jaar, maar stortplaatsen kunnen nog meer dan 50 jaar gas blijven produceren. We zullen het niet hebben over de levenscyclus van een stortplaats hiermaar het is heel interessant.
Ongeveer de helft van het stortgas bestaat uit methaan en de andere helft uit kooldioxide (CO2). Terwijl onderzoekers zich lange tijd hebben geconcentreerd op de invloed van CO2-emissies op klimaatverandering, is er een groeiend bewustzijn van de invloed van methaan.
De impact van stortgasemissies
Idealiter zouden stortplaatsen methaan willen opvangen omdat het kan worden gebruikt voor energie. Er ontstaan problemen als het in de lucht ontsnapt voordat dit kan gebeuren. Het kan moeilijk zijn om het methaan op te vangen als je elke dag meer afval toevoegt aan de stortplaats.
Methaan is net als CO2 een broeikasgas. Broeikasgassen warmen de atmosfeer op door zonne-energie vast te houden. Methaangas blijft ongeveer 12 jaar in de atmosfeer, vergeleken met de levensduur van CO2 van meer dan 100 jaar.
Wanneer de gassen echter over een periode van 20 jaar met elkaar worden vergeleken, blijkt dat methaan 86 keer meer straling vasthoudt. Methaan draagt op korte termijn in grote mate bij aan klimaatverandering. In 2020 is de methaanconcentratie in de atmosfeer het sterkst gestegen sinds het begin van de metingen in 1983.
Focussen op het terugdringen van methaan kan een aanzienlijke en snelle impact hebben op klimaatverandering.
Oplossingen voor de toekomst
Voordat we kijken naar wat individuen kunnen doen om te helpen. Er zijn talloze strategieën en acties die gemeenschappen, organisaties en overheden kunnen ondernemen om de hoeveelheid afval die naar stortplaatsen gaat te verminderen, de effecten van de uitstoot van stortgassen te beperken en een circulaire economie te bevorderen.
1. Initiatieven voor afvalvermindering en -verwijdering
- Uitgebreide Producentverantwoordelijkheid (EPR): Deze beleidsaanpak maakt producenten verantwoordelijk voor het beheer van hun producten aan het einde van hun levensduur. Dit kan producenten stimuleren om producten te ontwerpen die duurzamer, herbruikbaar of recyclebaar zijn.
- Composteringsprogramma's: Opzetten van gemeentelijke composteringsprogramma's of composteringsprogramma's op straat om organisch afval weg te houden van stortplaatsen.
- Recyclingprogramma's: De recyclingfaciliteiten versterken en de afvalinzameling uitbreiden. Creëer bewustmakingsprogramma's om de participatiegraad te verhogen.
2. Onderzoek en ontwikkeling
- Innovatiesubsidies: Subsidies verstrekken aan start-ups en instellingen die onderzoek doen naar duurzame oplossingen voor afvalbeheer.
- Materiaalwetenschappelijk onderzoek: Steun onderzoek naar de ontwikkeling van duurzame, biologisch afbreekbare materialen als alternatieven voor kunststoffen.
3. Beleid en regelgeving
- Stimuleringsmaatregelen voor groene bedrijven: Bied belastingvoordelen of andere stimulansen aan bedrijven die groen en duurzaam afvalbeheer toepassen.
Deze lijst is zeker niet uitputtend, maar het zijn manieren die volgens ons effectief kunnen zijn bij het aanpakken van afvalbeheerproblemen. Dit geldt met name voor EPR. Ik denk dat EPR waarschijnlijk een van de belangrijkste redenen is voor de verschillen in afvalbeheer tussen de EU en de VS.
Wat kan ik doen om te helpen?
- Koop geen wegwerpbekers, plastic flessen, rietjes enz. Gebruik herbruikbare exemplaren. Plastic afval is een van de meest vervuilende en microplastics zijn overal.
- Koop minder. Hoe minder je koopt, hoe minder afval je produceert en hoe meer geld je bespaart.
- Hergebruik en reparatie. Is de tong van je schoen gevallen? Overweeg om hem er weer op te lijmen.
- Koop en verkoop spullen op de tweedehandsmarkten.
- Natuurlijke schoonmaakmiddelen zoals azijn en zuiveringszout zijn veel beter voor het milieu.
- Recycle en scheid afvalmaterialen.
- Composteer (als je kunt).
- Moedig anderen aan om duurzaam te leven.
Conclusie
Concluderend. Het beheer van stortplaatsen verbetert in veel delen van de wereld, zoals in de EU, maar in andere landen is er nog ruimte voor verbetering. Ontwikkelingslanden zullen binnenkort veel meer afval produceren en zullen moeten investeren in hun infrastructuur om dit aan te kunnen.
Stortplaatsen zijn een belangrijke bron van methaanuitstoot. Als we de methaanuitstoot kunnen beperken, kunnen we op korte termijn een aanzienlijk verschil maken op het gebied van klimaatverandering. Tot slot zijn er veel acties die we allemaal kunnen ondernemen om het afvalbeheer te verbeteren.
