Hoe scheepswrakken in oorlogstijd de aquatische fauna beïnvloeden.

Laatst bijgewerkt op 26 april 2024 door Ecologisch leven

De mensheid voert al oorlog sinds het begin. Van oude stammen tot de Vikingen tot de huidige oorlog in Oekraïne. Helaas wordt er vaak niet over nagedacht wanneer twee groepen mensen besluiten om elkaar te doden, hoe dat de omgeving zal beïnvloeden. Naarmate de technologie is verbeterd en ons vermogen om elkaar te doden is toegenomen, is ook de invloed op het milieu dat onze oorlogen hebben toegenomen.

Wereldwijde scheepswrakken uit de Eerste en Tweede Wereldoorlog hebben naar schatting tussen de 2,5 miljoen en 20,4 miljoen ton aardolieproducten. Het risico dat petroleumproducten vormen voor in het wild levende zeedieren is uitgebreid bestudeerd. beïnvloeden voeding, groei en voortplanting en veroorzaken onomkeerbare weefselschade bij veel mariene organismen.

Bovendien werd na beide wereldoorlogen tot 1,6 miljoen ton munitie van alle soorten (zowel aan schepen als los van schepen) werd tot zinken gebracht of gedumpt in de Noordelijke zeeën van Europa. Veel van deze munitie bevatte waarschijnlijk explosieve stoffen zoals trinitrotolueen (TNT) en derivaten daarvan, maar ook chemische strijdmiddelen. Volgens de weinige studies die over dit onderwerp zijn gedaan, kunnen deze chemicaliën giftige effecten hebben op waterdieren die eraan worden blootgesteld.1,2.

Het V-1302 scheepswrak

Nieuw onderzoek heeft aangetoond hoe een scheepswrak van 80 jaar geleden het milieu blijft vervuilen. Een Duits scheepswrak uit de Tweede Wereldoorlog dat al 80 jaar op de bodem van de oceaan ligt, spuwt sinds het zonk vervuilende stoffen uit en laat gevaarlijke zware metalen los.

Het wrak is het schip V-1302 John Mahn, dat verging in het Belgische deel van de Noordzee. Het was oorspronkelijk een Duitse vistrawler, maar werd later ingezet als patrouilleboot tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het werd in 1942 aangevallen en tot zinken gebracht door de Britse Royal Airforce (RAF), ondanks het feit dat een van de RAF-vliegtuigen met succes werd neergehaald. De V-1302 zonk snel en helde al na een halve minuut over, waarbij 11 matrozen en alle overgebleven munitie en kolenvoorraden werden meegenomen.

Gescheurde dekbeplating van het scheepswrak V 1302 John Mahn dat beschadigd werd door de bom die midscheeps insloeg.
Gescheurde dekbeplating van de V 1302 John Mahn die beschadigd werd door de bom die midscheeps insloeg. Afbeelding credit: VLIZ

Het onderzoek naar schipbreuk V-1302

Wetenschappers verzamelden bodemmonsters van het schip en de nabijgelegen zeebodem om te bepalen hoe deze verontreinigende stoffen het milieu kunnen hebben beïnvloed. Een aantal giftige verontreinigende stoffen zoals zware metalen (nikkel en koper), polycyclische aromatische koolwaterstoffen (chemische stoffen die voorkomen in steenkool, ruwe olie en benzine), arsenicum en explosieve verbindingen bleken uit het wrak in het milieu te zijn gelekt.

Het is moeilijk te begrijpen hoe de vervuilende stoffen van dit schip of van de duizenden schepen die in de twee wereldoorlogen verloren zijn gegaan, de plaatselijke ecologie hebben veranderd. Deze giftige producten hebben ongetwijfeld onzichtbare schade toegebracht aan een groot deel van de zeefauna.

Een bewijs van de veerkracht van het leven

Desondanks is het leven opmerkelijk veelzijdig, en sommige micro-organismen kunnen inderdaad gedijen waar andere dat niet kunnen. De resultaten van de microbiële analyse toonden aan dat het lekkende scheepswrak niet alleen verontreinigende stoffen lekte in de directe omgeving, maar ook het microbioom van de zeebodem veranderde.

Uit het onderzoek bleek dat sommige microben goed gedijden (zoals rhodobacteraceae en Chromatiaceae) tot de meest vervuilde gebieden. Dat komt omdat deze microben genieten van de polycyclische aromatische koolwaterstoffen die naar de zeebodem lekten.

Een andere groep microben, de sulfaatreducerende bacteriën (Desulfobulbia) gedijden in de romp van het scheepswrak. Van deze bacteriën is bewezen dat ze betrokken zijn bij staalcorrosie en dus waren ze daar thuis. Waar de ene soort sterft, kan een andere zich aanpassen en gedijen.

Referenties

  1. Koske D., Goldenstein N. I., Rosenberger T., Machulik U., Hanel R., Kammann U. (2020). Gedumpte munitie: New insights into the metabolization of 2,4,6-trinitrotoluene in Baltic flatfish. Mar. Environ. Res. 160, 104992. doi: 10.1016/j.marenvres.2020.104992.
  2. Czub M., Nawa?a J., Popiel S., Dziedzic D., Brzezi?ski T., Maszczyk P., et al. (2020). Acute aquatic toxicity of sulfur mustard and its degradation products to daphnia magna. Mar. Environ. Res. 161, 105077. doi: 10.1016/j.marenvres.2020.105077.
Dit vind je misschien ook leuk